Luật chơi bóng rổ thường gây khó khăn cho người không theo dõi nhiều, do có quá nhiều quy định “lặt vặt”. Có lẽ các bạn cũng thấy khó hiểu khi cứ một chút lại thấy trọng tài thổi lỗi chẳng hạn. Hãy cùng 23WIN tìm hiểu quy định cơ bản của môn thể thao với trái bóng cam này.

Nội Dung Chính

Giới thiệu chung về môn bóng rổ

Trong tiếng Anh, tên gọi của bộ môn này là Basketball, đã bao gồm hai yếu tố chính. Đây là môn thể thao đồng đội, với mục tiêu chính là ném bóng vào rổ của đối phương để ghi điểm. Đội ghi được nhiều điểm hơn sẽ giành được chiến thắng chung cuộc, còn nếu hòa thì phải thi đấu thêm giờ.

Bóng rổ ra đời tại Mỹ vào năm 1891 và trải qua quá trình phát triển lâu dài. Suốt lịch sử hơn 100 năm, có rất nhiều thay đổi về quy định đã được thêm vào. Luật chơi bóng rổ ngày nay bao hàm rất nhiều quy tắc phức tạp, nên cũng ít người nắm được đầy đủ.

Xem thêm: Cách Chơi Bóng Bàn – Kiến Thức Quan Trọng Cần Trang Bị

Luật chơi bóng rổ cơ bản nhất cho người mới

Tùy vào từng giải đấu cụ thể mà luật bóng rổ sẽ có đôi chút khác biệt. Chẳng hạn như cấp độ trẻ, bóng rổ nữ hay giải NBA có quy định không giống nhau. Dưới đây là những quy định cơ bản nhất, đủ giúp bạn theo dõi một trận đấu mà không phải thắc mắc nhiều.

Cơ cấu và thời lượng của một trận đấu bóng rổ

Theo luật chơi bóng rổ, một trận đấu được chia thành 4 hiệp, trong tiếng Anh gọi là quarter (1/4 trận). Hai hiệp lại được gộp thành một half (nửa trận). Các cầu thủ thi đấu hai hiệp đầu gần như liền nhau, sau đó nghỉ giải lao rồi mới chơi tiếp half sau. Mỗi hiệp thi đấu cơ bản là 10 phút, riêng NBA tăng lên 12 phút. Nếu hai bên hòa nhau sau 4 hiệp thì phải bước vào thêm 5 phút hiệp phụ (OT).

Nguyên nhân của điều đó là thời gian thi đấu của bóng rổ chỉ đếm lúc bóng sống. Như vậy, khi bị gián đoạn vì bất cứ lý do gì thì đồng hồ dừng lại ngay lập tức. Do đó, ở đây không có bù giờ như bóng đá và một trận NBA thường kéo dài lên tới khoảng 2 tiếng. Do có quyền tạm dừng xin hội ý (time-out) nên trận đấu bị dừng lại rất nhiều lần.

Luật chơi bóng rổ về cầu thủ và vị trí trên sân

Mỗi đội bóng rổ có 5 cầu thủ thi đấu trên sân, với vị trí được quy định theo tên gọi rõ ràng. Hai đội có quyền thay đổi người thoải mái mà không hạn chế số lần. Cầu thù thay ra rồi vẫn có thể vào lại sân sau đó, chứ không như bóng đá. Các vị trí trên sân của bóng rổ bao gồm như sau:

C (Center – Trung phong): Đây thường là cầu thủ có vóc dáng “khủng” nhất. Họ không cần sở hữu kỹ năng quá cao, mà chỉ cần biết cản phá, bắt bóng bật bảng hay ghi điểm ở cự ly gần.
PF (Power Forward – Tiền phong chính): Vị trí chơi gần nhất với C, đảm nhiệm việc tranh bóng và ghi điểm ở cự ly gần.
SF (Small Forward – Tiền phong phụ): Việc ghi điểm ở cự ly trung bình dành cho vị trí này.
SG (Shooting Guard – Hậu vệ ghi điểm): Theo luật chơi bóng rổ, họ làm nhiệm vụ tấn công và ghi điểm ở cự ly xa, thường là ném 3.
PG (Point Guard – Hậu vệ dẫn bóng): Đây là vị trí không cần thể hình, mà đòi hỏi kỹ năng để điều phối, tổ chức tấn công.

Luật chơi bóng rổ về quy định điểm số

Để phân định thắng thua, hai bên phải ghi điểm nhiều hơn đối phương. Tuy nhiên, không phải pha bóng nào cũng được tính lượng điểm ngang nhau. Ở rổ của mỗi đội có một cung tròn lớn được gọi là vạch 3 điểm.

Những pha đưa bóng vào rổ ở bên trong vạch này được tính 2 điểm.
Ném bóng từ xa bên ngoài vạch đó sẽ mang lại 3 điểm.
Mỗi cú ném phạt thì ít hơn, chỉ được tính 1 điểm. Khi ném phạt thì cầu thủ thực hiện không bị ai truy cản, giống như penalty trong bóng đá vậy.

Một số lỗi áp dụng trong luật chơi bóng rổ

Bóng rổ có rất nhiều quy định bắt lỗi để điều chỉnh trận đấu, nên thường khiến người mới tiếp xúc thấy rắc rối. Cách xử lý cũng khác nhau tùy theo từng loại vi phạm cụ thể.

Lỗi cá nhân bao gồm hành vi kiểu như đánh tay, chèn, kéo người hay đẩy đối phương. Một cầu thủ nếu phạm đến lỗi thứ 6 sẽ bị đuổi khỏi sân, không được thi đấu trận đó nữa.
Lỗi đồng đội chính là tổng các lỗi cá nhân, với mức tối đa là 5 mỗi hiệp. Vượt quá con số này thì cứ mỗi lỗi sau đó là đối phương được ném phạt.
Shot Clock Violation là vi phạm sau 24 giây mà chưa thực hiện ném rổ.
Lỗi 5 giây là cầm bóng quá thời gian này mà không thực hiện hành động nào khác.
Travel được gọi là lỗi chạy bước. Bạn bị thổi phạt khi cầm bóng chạy quá 3 bước mà không nhồi xuống.
Backcourt Violation là lỗi bóng về sân. Khi chúng ta đã sang phần sân đối phương thì không được đưa bóng về lại sân nhà nữa.
Jumping Violation là lỗi cầm bóng nhảy lên rồi đáp xuống mà không chuyền hay ném.

Lời kết

23WIN vừa giới thiệu đến các bạn cơ bản về luật chơi bóng rổ một cách đơn giản và dễ hiểu nhất. Nếu đào sâu nghiên cứu thêm thì mọi thứ rộng và phức tạp hơn như vậy nhiều. Đừng quên tiếp tục đồng hành cùng chuyên mục thể thao của chúng tôi để tìm hiểu thêm về những bộ môn khác.